Τήνος: Από περιστεριώνα σε περιστεριώνα θα πετάμε…

Μπορεί να μην είναι εξακριβωμένο πότε ακριβώς άρχισαν να χτίζονται οι Περιστεριώνες στην Τήνο, είναι όμως εξακριβωμένο μέσα από τον θαυμασμό κάθε επισκέπτη, ότι πρόκειται για μοναδικά μνημεία λαϊκής τέχνης κι αρχιτεκτονικής. Επιβλητικά λιθόκτιστα διώροφα οικοδομήματα, οι αμέτρητοι Περιστεριώνες είναι κτισμένοι σε ανοιχτά μέρη, σε πλαγιές και ρεματιές ώστε να διευκολύνονται τα περιστέρια και να προστατεύονται από τους ανέμους. Παρόλο που στο εσωτερικό τους είναι δομημένοι πανομοιότυπα, εξωτερικά οι Περιστεριώνες είναι διαφορετικοί, ο καθένας με τον δικό του μοναδικό διάκοσμο. Λέγεται ότι η συστηματική εκτροφή των περιστεριών άρχισε από τα χρόνια της Βενετικής κυριαρχίας και έφτασε στο απόγειό της κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Μπορεί σήμερα να μην υπάρχουν πολύ ενεργοί Περιστεριώνες, όμως κατά τους προηγούμενους αιώνες, η εκτροφή περιστεριών συνέβαλε ιδιαίτερα στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού. 

[divider]

Κατασκεύαζαν στις δύο όψεις του κτίσματος τα ανοίγματα για τα περιστέρια -που ήταν πάντα στραμμένα προς την ανατολή και τη δύση και ποτέ προς το βορρά- τα οποία στόλιζαν με το σχιστόλιθο δημιουργώντας μοναδικά στολίδια σε σχήματα τετράγωνα, τρίγωνα, σε κύκλους, ρόμβους αλλά και ήλιους, κυπαρίσσια, ενώ κατάφερναν να τα πλέκουν μεταξύ τους σχηματίζοντας τα αρχικά του ονόματος των ιδιοκτητών ή τη χρονολογία ανέγερσης τους. Δε θα καταφέρετε να βρείτε κανέναν περιστεριώνα που να είναι ίδιος με άλλον και αυτό κάνει τους περιστερώνες της Τήνου μοναδικούς στην Ελλάδα.

Ο ακριβής αριθμός των περιστεριώνων δεν είναι γνωστός και οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από 800-1300. Το βέβαιο είναι ότι υπερβαίνουν τους 600. Στην πλειονότητά τους βρίσκονται στο κεντρικό και κεντρικοανατολικό τμήμα του νησιού και σε πολλούς διαμένουν περιστέρια. Ο συνολικός αριθμός των περιστεριών υπολογίζεται ότι είναι σήμερα της τάξεως των 5.000 – 8.000. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, οι περιστεριώνες που σώζονται είναι κτίσματα του 18ου και του 19ου αιώνος. Είναι επιτακτική η ανάγκη επισκευής πολλών από αυτούς. Η παλαιότητα και το περίτεχνο της κατασκευής τους ανεβάζουν το κόστος της επισκευής με αποτέλεσμα να αποτελούν σήμερα από τις πιο ακριβές κατοικίες στην Ελλάδα. Επιπλέον, για την έναρξη εργασιών επισκευής είναι απαραίτητη η αδειοδότηση από την αρχαιολογική υπηρεσία καθώς οι περιστεριώνες αποτελούν μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς.