Η Φωτεινή Τσαλίκογλου μιλάει για τον «φόβο του χειρότερου»

Η «λογική του μικρότερου κακού», οι εκπτώσεις που κάνουμε στη ζωή μας, άλλοτε μικρές και άλλοτε μεγαλύτερες, ο «φόβος του χειρότερου»… έχουν πολύ συγκεκριμένες και καμιά φορά οδυνηρές επιπτώσεις στις ζωές μας.
Η καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κ. Φωτεινή Τσαλίκογλου μίλησε για το θέμα αυτό, φωτίζοντας τις αιτίες, περιγράφοντας τις συνέπειες και προτείνοντας τρόπους ενδυνάμωσης.
Η λογική του μικρότερου κακού απεικονίζει, σημείωσε η ίδια, μία πραγματικότητα. «Φοβάμαι – τόνισε – ότι το μικρότερο κακό φτιάχνει ένα μεγάλο κακό μέσα μας. Υποχρεωνόμαστε να συνθηκολογήσουμε με κάτι που είναι βλαβερό για την ψυχική μας υγεία. Είναι σαν να λέμε στον εαυτό μας, δέξου το αυτό γιατί υπάρχει το χειρότερο. Άρα είναι σαν κάθε μέρα να διαπραγματευόμαστε με ένα χειρότερο που μας περιμένει στην γωνία. Και προκειμένου να μην έλθει το χειρότερο είμαστε διατεθειμένοι να δεχθούμε τα πάντα, Όμως αυτά τα πάντα είναι το χειρότερο που φοβόμαστε».
Περιέγραψε μία δύσκολη εποχή, στην οποία είμαστε υποχρεωμένοι να διαχειριστούμε συνεχώς αντιφάσεις, με τον εαυτό μας, με τα θέλω, με τις επιθυμίες μας. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η έννοια της έκπτωσης στις αξίες, στις επιδιώξεις και στα όνειρά μας δεν έχει κέρδος. Διευκρίνισε ότι δεν μιλάμε για τις αναγκαίες μικρές ή μεγάλες υποχωρήσεις που κάνει κάποιος στη ζωή αλλά για κάτι πολύ μεγαλύτερο και σοβαρότερο.

Το παράδειγμα, που επέλεξε να εξηγήσει τη λογική που φαίνεται να έχει επιβληθεί στη συντριπτική πλειοψηφία των κοινωνικών υποκειμένων αφορούσε στην εργασία. «Μας προτείνουν – είπε – για παράδειγμα μείωση μισθού, και φοβούμενοι την ανεργία, παραμένουμε στη δουλειά μας. Οι περισσότεροι αυτό θα κάναμε. Εκείνο όμως που είναι σημαντικό να κάνουμε είναι να μην ταυτιζόμαστε με τις εκπτώσεις. Να μην δεχθείς ότι μειώνεται η αξία σου. Γιατί πάνω στη δουλειά μας παίζεται ένα υπαρξιακό παιχνίδι. Πάμε να κατοχυρώσουμε την αξία μας μέσα από τη δουλειά μας. Είναι σημαντικό αυτή η απομείωση να μην ταυτιστεί στο μυαλό μας με αίσθηση ότι αξίζουμε λιγότερο». Είναι προφανές ότι το αποκορύφωμα αυτή της διεργασίας είναι η απόλυση. Είναι θλιβερό, σημείωσε η κ. Τσαλίκογλου να βλέπεις νέα παιδιά να έχουν την αίσθηση ότι δεν αξίζουν πια.
«Πίσω από τα οικονομικά μεγέθη – επεσήμανε- παίζεται και ένα υπαρξιακό μέγεθος και εκεί είναι που αξίζει να κάνει κάποιος δουλειά με τον εαυτό του. Να αποσυνδέσει το αίσθημα της αξίας, της αξιοπρέπειάς του από αυτό το «λίγο», από τη λογική του μικρότερου κακού». Αυτό είναι δύσκολο, αξίζει όμως να το παλέψουμε».
Ο φόβος της επόμενης ημέρας, η ανυπαρξία εγγύησης, ότι δεν υπάρχει δηλαδή οτιδήποτε να σε κάνει να νιώσει ότι η επόμενη ημέρα θα είναι τουλάχιστον σαν αυτή τη στιγμή είναι ίσως μία από τις σημαντικότερες αιτίες. Σύμφωνα με την κ. Τσαλίκογλου όμως η επιχείρηση διαπραγμάτευσης του χάους των καιρών μας οδηγεί στον τρόμο και αυτός είναι που μας οδηγεί στην αποδοχή του «λίγου», για να αποφύγουμε τον αυτοστιγματισμό, το χειρότερο.

Πηγή: Εκπομπή «Δρομολόγιο Αντιθέσεων-ΕΡΤ Τρίκαλα