Υγεία
Χαλάζιο και κριθαράκι: Αφήστε τα γιατροσόφια και επισκεφθείτε γιατρό!
Το χαλάζιο και η κριθή (κριθαράκι) είναι δυό πολύ συχνές φλεγμονές των
αδένων των βλεφάρων για τις οποίες καταλήγουμε στον οφθαλμίατρο. Η
έγκαιρη επίσκεψη στον ειδικό και η σωστή θεραπεία, μας αποτρέπουν από
την ταλαιπωρία του πόνου και την πιθανή χειρουργική αφαίρεση για
αισθητικούς λόγους αν παραμείνουν για καιρό χωρίς αντιμετώπιση.
Βασιλική Αθανασίου ΜD, MSc, FEBOΧειρουργός οφθαλμίατρος
Ασκληπιού 14 ,
Tρίκαλα, 2431023006
Τι είναι το χαλάζιο;
Το χαλάζιο (κύστη μεϊβομιανού αδένα) είναι μια χρόνια λιποκοκκιωματώδης
φλεγμονώδης βλάβη που προκαλείται από την απόφραξη των στομίων των
αδένων και τη λίμναση των σμηγματωδών εκκρίσεων. Έτσι δημιουργείται σιγά
σιγά μια κύστη που εντοπίζεται συνήθως στο άνω ή στο κάτω βλέφαρο.
Ασθενείς με ροδόχρου ακμή ή σμηγματορροϊκή δερματίτιδα έχουν αυξημένο
κίνδυνο να παρουσιάσουν χαλάζιο και ενδεχομένως πολλαπλά ή
υποτροπιάζοντα χαλάζια.
Τι είναι η κριθή;
Η κριθή μπορεί να είναι είτε εσωτερική είτε εξωτερική. Η εσωτερική κριθή είναι
ένα μικρό απόστημα που προκαλείται από οξεία σταφυλοκοκκική λοίμωξη των
μεϊβομιανών αδένων, ένω η εξωτερική κριθή (κριθαράκι) είναι ένα οξύ μικρό
σταφυλοκοκκικό απόστημα του θυλάκου μιας βλεφαρίδος και του αντίστοιχου
αδένα του Zeis και του Moll.
Πώς ξεχωρίζει το χαλάζιο από την κριθή («κριθαράκι»);
Το χαλάζιο μερικές φορές συγχέεται με την κριθή («κριθαράκι») η οποία
επίσης εμφανίζεται σαν ογκίδιο στο βλέφαρο. Η κριθή είναι οξεία μόλυνση του
θύλακα της βλεφαρίδας και σχηματίζει ένα κόκκινο, επώδυνο ογκίδιο κοντά
στο χείλος του βλεφάρου. Το χαλάζιο συνήθως αποτελεί αντίδραση σε
περίκλειστες λιπαρές εκκρίσεις και δεν οφείλεται σε βακτηρίδια, αν και η θέση
που βρίσκεται μπορεί δευτερευόντως να επιμολυνθεί. Τα χαλάζια τείνουν να
εμφανίζονται μακριά από το βλεφαρικό χείλος σε αντίθεση με την κριθή και
τείνουν να κορυφώνονται προς το μέσα μέρος ή ρινικό τμήμα του βλεφάρου. Σε ορισµένες περιπτώσεις, εάν το χαλάζιο γίνεται σε υπόστρωµα πολύ Θυμηθείτε: Ο οφθαλμίατρός σας είναι πάντα η καλύτερη πηγή που θα σας
Καμιά φορά ένα χαλάζιο μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο οίδημα σε όλη την
έκταση του βλεφάρου.
Ποια είναι τα συμπτώματααπό την εμφάνιση τους;
Και τα δύο εμφανίζονται σαν φλεγμονώδεις διογκώσεις του βλεφάρου. Το
βλέφαρο έχει οίδημα, είναι κόκκινο ενώ πονάει έντονα ειδικά στην πίεση.
Μπορούν να αφορούν το πάνω ή κάτω βλέφαρο, στο εσωτερικό ή στο
εξωτερικό του. Αν η φλεγμονή είναι μεγάλη, τότε το βλέφαρο τείνει να κλείσει
ενώ το βάρος της κύστης που που δημιουργείται σε μεγάλα χαλάζια μπορεί να
προκαλέσει και θολή όραση λόγω του αστιγματισμού που προκαλεί πιέζοντας
τον κερατοειδή. Στο κριθαράκι μπορεί να είναι εμφανές ένα άσπρο σημείο,
που αποδεικνύει ότι υπάρχει πύον.
Όσον αφορά το χαλάζιο πιο λεπτομερώς:
Το χαλάζιο µπορεί να µεγαλώσει αρκετά και να δημιουργήσει σηµαντική, τόσο
δυσανεξία όσο και δυσκολία στην πρακτική λειτουργία της όρασης και στην
καθημερινή ζωή.
Σε αυτήν την περίπτωση το βλέφαρο διογκώνεται, ερεθίζεται, ενοχλεί,
κοκκινίζει πολύ και στην αφή έχει την αίσθηση σαν να έχει δημιουργηθεί ένα
µικρό “µπαλάκι”.
Τι είναι πραγματικά ένα χαλάζιο; Για να καταλάβουμε τι είναι το χαλάζιο,
πρέπει να καταλάβουμε πρώτα πώς λειτουργεί ο µηχανισµός παραγωγής της
λιπιδικής στιβάδας των δακρύων στο χείλος των βλεφάρων.
Η λιπιδική στιβάδα των δακρύων παράγεται µέσα στο βλέφαρο από µικρούς
αδένες οι οποίοι είναι οργανωµένοι κάθετα µέσα σε αυτό και εκρέουν σε µικρά
ανοίγματα που βρίσκονται πίσω από τη συστοιχία των βλεφαρίδων. ∆ηλαδή
λίγο πιο κοντά στο µάτι από ότι είναι η συστοιχία των βλεφαρίδων.
Όταν η παραγωγή της λιπιδικής στιβάδας των δακρύων µέσα από αυτούς
τους αδένες που λέγονται αδένες μειβομιανοί, δεν γίνεται φυσιολογικά αλλά
γίνεται µε πιο παχύρευστο τρόπο ή εάν από µακιγιάζ ή από κάποια άλλη
φλεγµονή κλείσει ένα από τα ανοίγματα αυτών των αδένων, τότε ο αδένας
«φουσκώνει» και αυτό δηµιουργεί σηµαντική φλεγµονή.
Σε µερικές περιπτώσεις µάλιστα «σπάει» και απελευθερώνεται το περιεχόμενό
του στον ιστό µέσα στο βλέφαρο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα να δημιουργηθεί
μια σηµαντική φλεγµονή, η οποία όµως, συνήθως είναι στείρα, δηλαδή δεν
είναι φλεγµονή η οποία γίνεται µε βάση κάποια µόλυνση.
Συνήθως το χαλάζιο δηµιουργείται µε βάση τη βλεφαρίτιδα η οποία είναι µία
επίµονη φλεγµονή των βλεφάρων και δεν είναι µία ασθένεια ή µόλυνση, αλλά
περισσότερο µία κακή λειτουργία των αδένων λαδιού που υπάρχουν µέσα σε
αυτά.
Ο σκοπός παραγωγής της λιπιδικής στιβάδας των δακρύων που εκρέει στο
χείλος των βλεφάρων είναι η ανάμιξή της µε την υδαρή στιβάδα των δακρύων,
έτσι ώστε τα δάκρυα να λιπαίνουν την πολύ ευαίσθητη επιφάνεια του µατιού
που έρχεται σε διαρκή τριβή µε τα βλέφαρα κατά το ανοιγοκλεισίµο των
µατιών (βλεφαρισμοί).
Πρέπει δηλαδή να κατανοήσουµε ότι δεν υπάρχει κάποια θεραπεία είτε µε
αντιβιοτικά είτε µε φάρµακο που µπορεί να εξαλείψει για πάντα τη
βλεφαρίτιδα, αλλά κυρίως µία διαδικασία η οποία µπορεί να την κρατήσει σε
καλό έλεγχο έτσι ώστε να µην ενοχλεί το κάθε άτοµο που πάσχει από αυτήν τη Ζεστές κοµπρέσες Συνθετικά δάκρυα για τον ερεθισµό των µατιών Συνταγογράφηση κάποιας αλοιφής αντιβιοτικού που περιέχει και κορτιζόνη,
χρόνια πάθηση.
Τι γίνεται όµως συγκεκριµένα µε το χαλάζιο; Το χαλάζιο θεραπεύεται ακριβώς
µε τους ίδιους τρόπους µε τους οποίους αντιµετωπίζουµε τη βλεφαρίτιδα, και
αυτοί είναι βασικά:
Ζεστές κοµπρέσες Συνθετικά δάκρυα για τον ερεθισµό των µατιώνΣυνταγογράφηση κάποιας αλοιφής αντιβιοτικού που περιέχει και κορτιζόνη, όταν αυτό δεν υποχωρεί απλώς µε κοµπρέσες και µε δάκρυα (η
συνταγογράφηση φαρµάκου που περιέχει κορτιζόνη πρέπει να γίνεται ΜΟΝΟ
από οφθαλµίατρο γιατί η χρήση φαρµάκων στα µάτι που περιέχουν αυτήν την
ουσία, χωρίς την παρακολούθηση οφθαλµίατρου µπορεί να προκαλέσει σε
ορισµένες περιπτώσεις γλάυκωµα, αλλά και καταρράκτη).
Σε ορισµένες περιπτώσεις, εάν το χαλάζιο γίνεται σε υπόστρωµα πολύ σοβαρής βλεφαρίτιδας χορηγείται αντιβιοτικό της οικογένειας των
τετρακυκλινών από το στόµα, δηλαδή τετρακυκλίνη ή δοξυκυκλίνη ή
µινοσυκλίνη. Αυτά τα αντιβιοτικά, εάν και είναι ήπια σε σχέση µε αυτά που
χρησιμοποιούνται καθημερινώς από γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, έχουν
µία παρενέργεια η οποία είναι χρήσιµη σε αυτό το πρόβληµα. Μεταβολίζονται
και εκβάλλονται από τον οργανισµό και έτσι µπαίνοντας µέσα σε αυτόν τον
µηχανισµό, οι εκκρίσεις γίνονται πιο λεπτόρρευστες µε αποτέλεσµα να µπορεί
να αποσυµφορηθεί ο αδένας και να «ξεφουσκώσει» και ηρεµήσει το χαλάζιο.
Σε ορισµένες ακραίες περιπτώσεις που το χαλάζιο επιµένει και δεν υποχωρεί
µε συντηρητική αγωγή, όπως αυτή που αναφέρθηκε πιο πάνω, αφαιρείται
χειρουργικά ή υποβάλλεται σε αγωγή µε ένεση µικρής ποσότητας κορτιζόνης
µέσα στη «καρδιά» του χαλαζίου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει µία µικρή πιθανότητα κάποιος να
χρησιµοποιήσει όλη αυτήν την αγωγή, να έχει µία επιτυχή έκβαση του
προβλήµατος, αλλά να µείνει κάποιο µικρό ψηλαφητό ψεγάδι στα βλέφαρα το
οποίο όµως συνήθως είναι καθαρά αισθητικό.
Κάτι άλλο που πρέπει να σηµειώσουµε είναι ότι πολύ συχνά το χαλάζιο και η
βλεφαρίτιδα που συνήθως προδιαθέτει σε χαλάζιο παρουσιάζεται σε άτοµα
που έχουν ροδόχρου ακµή, ένα γενικότερο δερµατολογικό πρόβληµα στο
οποίο η λειτουργία των αδένων είναι ελαττωµατική σε µεγάλη επιφάνεια του
δέρµατος.
Θυμηθείτε: Ο οφθαλμίατρός σας είναι πάντα η καλύτερη πηγή που θα σαςδώσει υπεύθυνες απαντήσεις πάνω σε θέματα που αφορούν την υγεία των
ματιών σας. Απευθυνθείτε σε αυτόν για ολοκληρωμένη πληροφόρηση