Η Ελένη Παπαδοπούλου μιλά για το πρόγραμμα μαθηματικών της Μοντεσσόρι
Το πρόγραμμα των μαθηματικών της Μοντεσσόρι είναι εκπληκτικό – όσοι μαθηματικοί το έχουν δει και κυρίως έχουν μάθει πως να το χρησιμοποιούν το βρίσκουν εξαιρετικά ευφυές! Δεν υπάρχει παγκοσμίως άλλο πρόγραμμα παρόμοιο ειδικά για παιδιά προσχολικής ηλικίας, που να καταφέρνει να “διδάσκει” τις κατεξοχήν αφηρημένες μαθηματικές έννοιες ( από το 1+1=2 – γιατί κάνει 2 άραγε; και ποιο είναι το 1 και το άλλο 1; ένα παπάκι κι ένα πορτοκάλι; ένα παπάκι κι ένα άλλο παπάκι; και γιατί γίνονται 2 παπάκια και όχι απλά ένα παπάκι δίπλα σε ένα ακόμη;), πρόσθεση 4ψήφιων αριθμών, αφαίρεση, πολλαπλασιασμό και διαίρεση, με απόλυτα φυσικό, βιωματικό τρόπο. Το υλικό είναι αισθητηριακό. Στη γλώσσα των Μοντεσσοριανών το αναφέρουμε ως υλοποιημένες αφαιρέσεις. Είναι έννοιες που έχουν αποτυπωθεί σε ένα υλικό με συγκεκριμένες αναλογίες, σχήμα, μέγεθος, βάρος και συγκεκριμένη σειρά και ακόμα πιο συγκεκριμένη χρήση και γλώσσα.
Μιλάμε για ένα Πρόγραμμα, όχι μία δραστηριότητα. Μια σειρά δραστηριοτήτων, μια σειρά ενοτήτων, πολύ καλά δομημένων που απαιτεί συγκεκριμένη γνώση για να χρησιμοποιηθεί σωστά και να παρουσιαστεί αποτελεσματικά από τους ενήλικες στα παιδιά.
Αλλιώς το κάθε υλικό, η κάθε δραστηριότητα δεν γίνεται παρά ένα ακόμα παιχνίδι. Χρειάζεται να ξέρεις πότε θα παρουσιάσεις τι στο συγκεκριμένο παιδί, πως θα το παρουσιάσεις, και πως θα αφήσεις το παιδί να το χειριστεί. Και πως να αντιληφθείς τι το παιδί έχει κατανοήσει και τι χρειάζεται στη συνέχεια.
Γι’αυτό το λόγο αποτρέπω συνήθως τους γονείς από το να αγοράζουν Μοντεσσοριανά υλικά που έχουμε στις τάξεις – εκτός κι αν πρόκειται για υλικό καθημερινής ζωής και πάλι προσαρμοσμένο στην καθημερινότητα του συγκεκριμένου σπιτιού και οικογένειας, καθώς και υλικό γλώσσας που είναι κυρίως βιβλία και κάρτες που μπορείτε σε ένα σεμινάριο να μάθετε εύκολα το σωστό τόπο παρουσίασης.
Υπάρχουν παιχνίδια που μπορείτε να βρείτε και να χρησιμοποιήσετε “Μοντεσσοριανά” δηλαδή που ανταποκρίνονται σε κάποια αναπτυξιακή ανάγκη του παιδιού, αλλά από μόνα τους δεν φτιάχνουν την Μοντεσσοριανή προσέγγιση, που ξεκινά κυρίως από τον ΕΝΗΛΙΚΑ, τα βασικά άτομα φροντίδας, γονείς και δασκάλους και το περιβάλλον που πρέπει να είναι ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΟ.
Και ναι, μέσα στην έννοια του Προετοιμασμένου περιβάλλοντος περιέχονται και οι δραστηριότητες, αλλά από μόνες τους δεν ωφελούν.
Και θα τολμήσω να το πω δημόσια – γιατί για μένα είναι πολύ σοβαρό ζήτημα η σωστή ανάπτυξη του παιδιού και είναι αυτό το εσωτερικό επαγγελματικό μου κίνητρο – σε κάποια σχολεία θα βρείτε ίσως και Μοντεσσοριανό υλικό, αλλά αυτό δεν τα κάνει Μοντεσσοριανά απαραίτητα.
Ένα παιδί για να μπορέσει να αφομοιώσει τις μαθηματικές έννοιες, να “παίξει με το Μοντεσσοριανό μαθηματικό υλικό, να καταλαβαίνει τι κάνει με τις αριθμητικές ράβδους και πολύ πολύ αργότερα με τον άβακα (Μοντεσσοριανό αριθμητήριο)θα πρέπει, να έχει αναπτύξει:
συντονισμό της κίνησης
έλεγχο ματιού -χεριού
προσοχή στη λεπτομέρεια
ικανότητα επανάληψης
χρωματική διάκριση
διάκριση μεγεθών και σχημάτων
σειραικότητα
ικανότητα ολοκλήρωσης μικρού και μεγάλου κύκλου εργασίας
υπομονή
αυτοέλεγχο κλπ κλπ κλπ
Και για όλα αυτά προετοιμάζεται από τη 1η μέρα στη Μοντεσσοριανή τάξη, με σεβασμό και αγάπη και πολύ καλή γνώση του υλικού από εκπαιδευμένες και μετεκπαιδευμένες δασκάλες. Μέσα από το πρόγραμμα Καθημερινής Ζωής, το Αισθητηριακό υλικό, το πρόγραμμα Γλώσσας, τέχνης, πολιτισμού κλπ, κλπ.
Ας είστε λοιπόν επιφυλακτικοί στις “Μοντεσσοριανές” δραστηριότητες / υλικά που κυκλοφορούν.
Σε αυτό το γκρουπ φροντίζω να παρουσιάζω μόνο δραστηριότητες και παιχνίδια και βιβλία που επιλέγω με αυστηρότητα, φτιαγμένα από ανθρώπους εκπαιδευμένους, με γνώση και εμπειρία στη Μοντεσσοριανή τάξη και εκπαιδευμένους σε συγκεκριμένες ηλικίες. Ή απλά καθημερινά υλικά, έπιπλα και παιχνίδια που εύκολα μπορώ να σας δείξω πως να χρησιμοποιήσετε σωστά.
Είμαι στη διάθεσή σας για κάθε απορία.
Σας ευχαριστώ