Δυσλεξία: Η λογοθεραπεύτρια Ζωή Μπιμπούδη μας μιλάει για όλα όσα πρέπει να ξέρουμε

Η κα Ζωή Μπιμπούδη είναι ο άνθρωπος που εδώ και χρόνια βρίσκεται κοντά σε δεκάδες παιδιά με δυσλεξία στο ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ . Όπως μας εξηγεί, πρόκειται για μια δυσκολία που εμφανίζεται σε παιδιά με πάνω από το μέσο όρο δείκτη νοημοσύνης και με ομαλή συναισθηματική ανάπτυξη. Με τη σχολική χρονιά να συμπληρώνει το πρώτο τρίμηνο, είναι μια κομβική στιγμή για πολλούς γονείς που κάτι τους προβληματίζει ή έχουν διαπιστώσει κάποιο πρόβλημα, να επισκεφθούν έναν λογοθεραπευτή. Στη συνέντευξη που ακολουθεί μπορείτε να μάθετε όσα πρέπει να γνωρίζει ένας γονιός για τη δυσλεξία.

Τι είναι δυσλεξία;

Η δυσλεξία είναι μία δυσκολία νευροβιολογικής και νευροαναπτυξιακής φύσης. Επηρεάζει τις γνωστικές διεργασίες του εγκεφάλου και ποικίλει ως προς το βαθμό σοβαρότητας. Εκδηλώνεται με δυσκολίες στην πρόσληψη της γλώσσας και την γλωσσικά έκφραση, συμπεριλαμβανομένης της φωνολογικής επεξεργασίας, με δυσκολία στην ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία  και μερικές φορές με τα μαθηματικά. Η δυσκολία εμφανίζεται σε παιδιά που διαθέτουν καλή ή πάνω από το μέσο όρο δείκτη νοημοσύνης, έχουν ομαλή συναισθηματική ανάπτυξη, κατάλληλη διδασκαλία και πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον.

Αναγνωρίζεται πριν το σχολείο; Τι θα πρέπει να μας προβληματίσει; 

Είναι πολύ δύσκολο να διαγνωστεί πριν το σχολείο. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες ενδείξεις  που ενδέχεται να υποδηλώνουν την  ύπαρξή της. Συγκεκριμένα εάν ένα παιδί καθυστερεί να μιλήσει,  οι νέες λέξεις προστίθενται με αργό ρυθμό και εμφανίζει δυσκολίες στην προφορά των λέξεων. Εάν εμφανίζει δυσκολίες στον έμμετρο λόγο, στην απομνημόνευση ποιημάτων και τραγουδιών. Παράλληλα, όταν συγχέει λέξεις που είναι ακουστικά όμοιες όπως π.χ. (πόδι –ρόδι).

Δυσκολίες σε λέξεις που δηλώνουν κατευθύνσεις (μέσα, έξω, πάνω, κάτω). Δυσκολία στην εκμάθηση αριθμών, των ημερών της εβδομάδας, των χρωμάτων, των σχημάτων, και δυσχέρεια στο συλλαβισμό και στο γράψιμο  του ονόματός του. Αδυναμία να ακολουθήσει και να εκτελέσει οδηγίες.. Δυσκολία στον συγχρονισμό των κινήσεων. Απροσεξία και περισπασμός προσοχής. Τέλος, δυσχέρεια στην αναγνώριση και ονομασία γνωστών αντικειμένων ή προσώπων. Να αργήσει να αναπτύξει τις λεπτές κινητικές δεξιότητες.

Αν κάποιο παιδί παρουσιάζει τα παραπάνω, διατρέχει αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσει δυσλεξία.

 

 

 

Η δυσκολία στη σύνδεση γραμμάτων και ήχων.

Η σύγχυση μικρών λέξεων.

Αλλαγή στη σειρά των γραμμάτων σε μία λέξη. Είναι μερικές μόνο ενδείξεις. 

 

 

 

 

 

Κατά τη σχολική περίοδο ποια στοιχεία είναι αυτά που θα αναδείξουν το πρόβλημα; 

Η  δυσκολία στην ανάγνωση λέξεων.

Η δυσκολία στη σύνδεση γραμμάτων και ήχων.

Η σύγχυση μικρών λέξεων.

Αλλαγή στη σειρά των γραμμάτων σε μία λέξη.

Λάθη στην ανάγνωση και την ορθογραφία.

Παρατονισμός των λέξεων.

Αγνόηση των σημείων στίξεων.

Χάσιμο της σειράς των κειμένων, παράλειψη ή επανάληψη λέξεων ή προτάσεων.

Δυσανάγνωστη γραφή.

Δυσκολίες στην αντιγραφή.

Δυσκολία στην εκμάθηση  και εφαρμογή των γραμματικών κανόνων.

Δυσκολία στην περίληψη ενός κειμένου.

Περιορισμένο λεξιλόγιο.

Αδυναμία στην αποθήκευση πολλών πληροφοριών κατά την ανάγνωση.

Δυσκολία στον προσανατολισμό.

Διαταραχές οφθαλμοκίνησης.

Δυσχέρεια αντίληψης της αλληλουχίας.

Δυσκολία στην εκμάθηση της ώρας σε αναλογικό ρολόι.

Δυσκολίες στην οργάνωση του χώρου.

Συνήθως εμφανίζει αναβλητικότητα.

Στους μαθηματικούς υπολογισμούς η απόδοση είναι καλή αλλά, στα προβλήματα με λέξεις υπάρχει δυσκολία.

Δεν έχει καλή λαβή του μολυβιού.

 

 

Άλμπερτ Αϊνστάιν

Κι όμως ήταν δυσλεκτικός!!!

 

 

 

 

Πόσο σημαντική είναι η λογοθεραπευτική προσέγγιση σε αυτή την κατεύθυνση; 

Ο λογοθεραπευτής είναι μέλος μίας ομάδας ειδικών που θα ασχοληθούν με το παιδί επιδιώκοντας μία ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των πολλαπλών προβλημάτων του σκοπεύοντας στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης του και στην ελαχιστοποίηση των δυσκολιών του.

Ο λογοθεραπευτής θα σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα για κάθε παιδί βασισμένο στις ανάγκες του. Συγκεκριμένα θα σχεδιάσει πρόγραμμα για την καλλιέργεια της φωνολογικής ενημερότητας που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του γραπτού λόγου και του μηχανισμού της ανάγνωση. Ο λογοθεραπευτής ο οποίος γνωρίζοντας την φυσιολογική ανάπτυξη του προφορικού λόγου θα επιδιώξει οι σκέψεις του παιδιού να μπορέσουν να αποτυπωθούν σωστά με τη χρήση του κατάλληλου λεξιλογίου με απώτερο σκοπό την ορθή δόμηση του γραπτού λόγου.

Παράλληλα, θα συμβάλλει στη βελτίωση της νοηματικής και σημασιολογικής επεξεργασίας των κειμένων.

Επίσης, θα συνεργαστεί με το δάσκαλο για να προωθηθούν οι προφορικές αξιολογήσεις του παιδιού και να το υπενθυμίζει και ενθαρρύνει να χρησιμοποιεί τις στρατηγικές που έμαθε.

Ακόμη η συνεργασία με τους γονείς είναι αναγκαία ώστε ο λογοθεραπευτής να τους παρέχει πολύτιμες  συμβουλές που θα τις εφαρμόσουν στο σπίτι.

 

Εάν δεν υπάρξει εγκαίρως παρέμβαση πώς θα επιδράσει στο μέλλον του παιδιού; 

Η μη έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση της δυσλεξίας συνεπάγεται ακαδημαϊκή αποτυχία με ψυχολογικές συνέπειες. Συγκεκριμένα τα παιδιά καθημερινά θα νιώθουν ντροπή, άγχος, έλλειψη αυτοπεποίθησης και απογοήτευση. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση έχει επιπρόσθετα αρνητική επίπτωση στη μάθηση. Σε περίπτωση που τα προβλήματα της δυσλεξίας  δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, είναι πιθανό να παρουσιαστούν προβλήματα συμπεριφοράς.

 

Τι θα συμβουλεύατε τους γονείς σε αυτή την κατεύθυνση;

Η δυσλεξία είναι μία δια βίου κατάσταση για το παιδί συνεπώς οι γονείς πρέπει να αποδεχτούν τις δυσκολίες των παιδιών τους και να συνειδητοποιήσουν ότι η δυσλεξία είναι ένας άλλος τρόπος επεξεργασίας των πληροφοριών. Να κατανοήσουν ότι το παιδί τους χρειάζεται έναν διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας και να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους. Να εξασφαλίζουν ένα κατάλληλα οργανωμένο περιβάλλον για τη μελέτη του παιδιού τους, ώστε να συγκεντρωθεί και να αποδώσει όσο το δυνατό περισσότερο. Επίσης, να το  βοηθούν να οργανώσει το καθημερινό του πρόγραμμα, να θέτουν από κοινού στόχους και να το ενθαρρύνουν.   Να εντάξουν στο πρόγραμμα του παιδιού εξωσχολικές δραστηριότητες  για να μπορεί να εκτονώνεται και να ενισχύεται η αυτοπεποίθησή του. Να εξασφαλίσουν μία καλή συνεργασία με το δάσκαλο και τους ειδικούς που ασχολούνται με το παιδί.

Σημαντικό είναι οι γονείς να δημιουργήσουν ένα κλίμα αποδοχής, σεβασμού και ασφάλειας στο παιδί. Να επαινούν και να αναγνωρίζουν την προσπάθεια που καταβάλλει.