Γιατί το παιδί μου δακρύζει και τρίβει τα μάτια του; – Η απάντηση από την οφθαλμίατρο Βασιλική Τσιάκα-Αθανασίου

Αν και η άνοιξη θεωρείται από πολλούς η ωραιότερη εποχή του χρόνου,  είναι και εποχή έξαρσης πολλών φαινομένων αλλεργίας.  Την εποχή αυτή σημειώνονται πολλές αλλεργικές αντιδράσεις και στα μάτια, με αποτέλεσμα να κοκκινίζουν, να δακρύζουν, να γίνονται γενικότερα ευερέθιστα. Τι συμβαίνει; Το φαινόμενο της αλλεργίας είναι μία υπερβολική αντίδραση του απαραίτητου για όλους ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος σε κάποιο ερέθισμα (αλλεργιογόνο), το οποίο σε φυσιολογικές συνθήκες δε θα έπρεπε να ερεθίσει και να προκαλέσει τόσο σημαντική αντίδραση από τον οργανισμό.

Όταν αυτό το αλλεργιογόνο βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα και σε συνεχή επαφή με τα αισθητήρια όργανα του ανθρώπου,τότε η αλλεργία, δηλαδή η ανοσοποιητική αντίδραση που εξαπολύεται από τον οργανισμό προς το αλλεργιογόνο, μπορεί  να παρουσιάζει πολλά και έντονα συμπτώματα στον ασθενή.

Κοινές οφθαλμολογικές αλλεργικές παθήσεις περιγράφονται συνήθως στην επιφάνεια του ματιού (επιπεφυκότας), η οποία έρχεται σε επαφή περισσότερο με το περιβάλλον.

Ο επιπεφυκότας είναι η διάφανη μεμβράνη που καλύπτει τόσο τον σκληρό, το οποίο είναι το άσπρο μέρος που βλέπουμε στο μάτι, όσο και την έσω επιφάνεια του βλεφάρου.

Η εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα είναι μία χρόνια φλεγμονή του επιπεφυκότα που προσβάλλει και τα δύο μάτια.

Η νόσος εμφανίζεται κατά την παιδική ηλικία συνήθως μετά το 3 έτος και συνεχίζεται μέχρι την εφηβεία, αν και μπορεί σπάνια να εμφανιστεί νωρίτερα και να συνεχιστεί μέχρι και την ενήλικη ζωή. Συνήθως πάσχουν τα αγόρια. Πρόσφατα έγινε προσπάθεια να αλλάξει η ονομασία της σε επιπεφυκίτιδα του θερμού καιρού (warm weather), αφού δεν συμβαίνει μόνο την άνοιξη, όπως το όνομα της προσδιορίζει, αλλά επίσης και το καλοκαίρι ή ακόμα και όλο το χρόνο ιδίως στις περιοχές του κόσμου με θερμό κλίμα όπως οι χώρες της Μεσογείου (Ελλάδα). Είναι μια βαριάς μορφή αλλεργία, που μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα όρασης.

Ποια είναι τα αίτια της 
Αν και πρόκειται για αλλεργία δεν υπάρχουν συγκεκριμένα αίτια που την προκαλούν. Πολλά παιδιά δεν έχουν ιστορικό ατοπίας και οιδερματικές αντιδράσεις της αλλεργίας είναι αρνητικές.

Ποιές είναι οι μορφές της εαρινής κερατοεπιπεφυκίτιδας
Ανάλογα με τον αν προσβάλλεται ο κερατοειδής διακρίνουμε δυο μορφές:

-Βλεφαρική, όπου δεν προσβάλλεται ο κερατοειδής και είναι ελαφρότερη
-Βολβική,όπου προσβάλλεται ο κερατοειδής και είναι βαρύτερη

Πώς γίνεται η διάγνωση εαρινής κερατοεπιπεφυκίτιδας
Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα που χαρακτηρίζεται από την παρουσία μεγάλων θηλών στον βλεφαρικό επιπεφυκότα(σαν πλακόστρωτο), τα συμπτώματα και την ηλικία.

 

Πώς αντιμετωπίζεται η εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα
Η θεραπεία πρέπει να συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια των εποχών που υπάρχουν συμπτώματα
Παράγοντες  για την αποφυγή της οφθαλμικής αλλεργίας, είναι φυσικά η αποφυγή της έκθεσης στο αλλεργιογόνο όταν αυτή είναι δυνατή, το συχνό πλύσιμο των χεριών, έτσι ώστε να μη μεταφέρονται στα μάτια αλλεργιογόνες ουσίες, όπως κάποια σκόνη ή το τρίχωμα οικιακών ζώων ή γύρη, να αποφεύγετε το τρίψιμο των ματιών γιατί αυτό επιταχύνει και μεγαλώνει την έκκριση ισταμίνης και η χρήση ειδικών φίλτρων στους χώρους εργασίας ή σπιτιού που απομονώνουν από όλα τα αλλεργιογόνα.

Σαν θεραπεία, οι πιο εύκολες λύσεις είναι οι κρύες κομπρέσες,  η ύγρανση του κερατοειδή με λιπαντικά δάκρυα και το πλύσιμο των ματιών με άφθονο νερό.

Η συνεχής χρήση κολλυρίων που σταθεροποιούν τα σιτευτικά κύτταρα μπορεί να ομαλοποιήσει τη διαδικασία φλεγμονής και να δράσει προστατευτικά στην αναζωπύρωση της φλεγμονής.

Οι σταγόνες κορτιζόνης πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο υποβοηθητικά σε περιπτώσεις έξαρσης και για μικρό χρονικό διάστημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, που χρειάζεται πιο επιθετική θεραπεία μπορεί να προστεθεί κολλύριο κυκλοσπορίνης ή αλοιφή tacrolimus.

Τέλος, επειδή η ηλιακή ακτινοβολία ερεθίζει πολύ αυτη την κατάσταση, συνιστάται η χρήση γυαλιών ηλίου .Το παιδί θα πρέπει να μάθει ότι και τα γυαλιά είναι μέρος της θεραπείας (θα το προστατεύουν και από την σκόνη με τυχόν μικρόβια και τους ατμοσφαιρικούς ρύπους  που ερεθίζουν επιπλέον τα ήδη κόκκινα μάτια) και να τα φοράει πάντοτε, όταν βρίσκεται  σε εξωτερικούς χώρους την ημέρα.

Η  πρόληψη για παιδιά που ξέρουν ότι είναι επιρρεπή σε αλλεργική επιπεφυκίτιδα την άνοιξη, με επίσκεψή τους στον οφθαλμίατρο τους   μπορούν να προβλέψουν αλλά και να θεραπεύσουν την αλλεργική επιπεφυκίτιδα που είναι ενοχλητική στην  καθημερινή ζωή , καθώς αποτελεί εμπόδιο στις  δραστηριότητες του παιδιού. Η αντιμετώπισή της απαιτεί εκτεταμένη και μακροχρόνια συνεργασία με τον οφθαλμίατρο ώστε να ελεγθεί η νόσος και να προληφθούν σοβαρές , μη αναστρέψιμες βλάβες του κερατοειδούς και της οφθαλμικής επιφάνειας που μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε κερατόκωνο (σπάνια σοβαρή πάθηση του κερατοειδούς)

Βασιλική Τσιάκα – Αθανασίου ΜD, MSc, FEBO

χειρουργός οφθαλμίατρος

Ασκληπιού 14 ,Tρίκαλα  T: 2431023006 / 6974452181