Κρυψώνες: Ο δικός τους χώρος σε έναν μεγάλο κόσμο!

Είναι ένα παγκόσμιο ένστικτο ριζωμένο στην υγιή ανάπτυξη των παιδιών, λέει ο παιδαγωγός David Sobel του Antioch University New England — ο άνθρωπος που έχει μελετήσει αυτή την συμπεριφορά περισσότερο από τον καθένα.
Παιδιά σε όλο τον κόσμο οργανώνουν αυτούς τους «ξεχωριστούς χώρους» σε δάση, φαράγγια, ερήμους, όχθες ποταμών, φράκτες, μικρούς χώρους και ναι, σε αυλές των προαστίων και σε υπόγεια — προσωπικοί μικροί κόσμοι μέσα στον κόσμο.

«Απλά ήταν κάτι που συνέβαινε, και το καλύτερο που είχες να κάνεις ήταν να μην το εμποδίζεις», μου είπε. «Τώρα, ενώ η παρόρμηση υπάρχει ακόμα μέσα στα παιδιά, οι ευκαιρίες για να την ακολουθήσουν έχει μειωθεί». Τα παιδιά περνάνε περισσότερη ώρα συνδεδεμένα στο διαδίκτυο παρά έξω για παιχνίδι, λέει ο Sobel, που είναι ο συγγραφέας του Children’s Special Places: Exploring the Role of Forts, Dens, and Bush Houses in Middle Childhood. Τα νεότερα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό πια να αντιγράψουν το χτίσιμο φρουρίων από τα μεγαλύτερα — ένας σημαντικός τρόπος με τον οποίο όλα τα παιχνίδια αυτού του είδους (πχ κρυφτό, αγαλματάκια ακίνητα) περνάνε από γενιά σε γενιά.

Γιατί τα φρούρια είναι τόσο σπουδαία

Η επιθυμία να δημιουργήσεις τον δικό σου ξεχωριστό χώρο, λέει ο Sobel, ξεκινά γύρω στα 5 με 6 (περίπου στην ηλικία που σταματούν να πιστεύουν στον Άγιο Βασίλη) και σταματά στα 12 με 13.

Στην αρχή το παιχνίδι γίνεται κυρίως μέσα — δημιουργία φρουρίων με μαξιλάρια ή γωνιές χτισμένες με κομμάτια. Γύρω στην ηλικία των εννιά, τα παιδιά θέλουν να απομακρυνθούν από την επιτήρηση των γονιών τους. Ένα ξύλινο σπίτι έξω στους θάμνους είναι το ιδανικό μέρος.
Αναπτυξιακά, δύο μεγάλα πράγματα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αυτής της μέσης παιδικής ηλικίας που τροφοδοτούν αυτό το παιχνίδι:

1) Ανακαλύπτουν τον κόσμο.

Τα παιδιά θέλουν να μάθουν τον τρόπο με τον οποίο όλα τα κομμάτια της ζωής τους συνδέονται μεταξύ τους — τα τοπία, οι δρόμοι, η γειτονιά, το σπίτι … και τη δική τους θέση μέσα σε αυτά. «Θέλουν να τα συνδέσουν όλα μεταξύ τους σαν ένα παζλ», λέει ο Sobel.

2) Γίνονται πιο ανεξάρτητα.

Τα παιδιά αρχίζουν να δημιουργούν έναν ξεχωριστό εαυτό από αυτόν που τους έχει οριστεί από τους γονείς τους. Επιθυμούν την δική τους ξεχωριστή θέση στον κόσμο.
«Το ξεχωριστό εξωτερικό μέρος, συμβολίζει το ξεχωριστό εσωτερικό μέρος», λέει ο Sobel. «Είναι η δική τους προσωπική χρυσαλλίδα». Και ναι! Είναι επίσης και διασκεδαστικό!

Ταυτόχρονα με την ικανοποίηση αυτών των ισχυρών αναπτυξιακών αναγκών, τα παιδιά επωφελούνται και σε άλλους τομείς από το χτίσιμο των φρουρίων:

• Ωριμότητα, ανεξαρτησία και αυτοπεποίθηση
• Γνωστικές ικανότητες, όπως η επίλυση προβλημάτων, ο σχεδιασμός και η φαντασία
• Κοινωνικές ικανότητες, όπως η συνεργασία και η διαπραγμάτευση
• Πρακτικές ικανότητες
• Αρκετή άσκηση από το χτίσιμο και το παιχνίδι
• Αγάπη και γνώση για το φυσικό περιβάλλον

Αγχολυτικό: Ένα κάστρο είναι, κυριολεκτικά και μεταφορικά, μία άμυνα ενάντια στις δυνάμεις του έξω κόσμου (κι ένα εξαιρετικό μέρος για ονειροπόληση).