Εργοθεραπεία: Πώς μπορεί να συμβάλει σε μια καλύτερη καθημερινότητα;
Η Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που προωθεί την υγεία, την ευεξία και βοηθάει το άτομο να κατακτήσει καινούργιες δεξιότητες,να τις διατηρήσει αλλά και να επανακτήσει αυτές που μπορεί να είχε χάσει,στο μέγιστο βαθμό των δυνατοτήτων του .
[divider]
Τι είναι παιδιατρική εργοθεραπεία:
Η Παιδιατρική Εργοθεραπεία απευθύνεται σε βρέφη, νήπια και παιδιά με αναπτυξιακές και μαθησιακές διαταραχές , εγκεφαλική παράλυση,αυτισμό, νοητική υστέρηση, διάσπαση προσοχής και υπερκινητικότητα. Ο ρόλος της παιδιατρικής Εργοθεραπείας είναι να δώσει τη δυνατότητα στα παιδιά να αντιμετωπίσουν δυσκολίες που μπορεί να επηρεάζουν την καθημερινότητα τους. Πιο συγκεκριμένα, επιδιώκει να αναπτύξουν δεξιότητες, με απώτερο σκοπό την ανεξαρτησία και τη λειτουργικότητα τους σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, στο σχολείο, στο παιχνίδι , στον ελεύθερο χρόνο και στην κοινωνικοποίηση μεσα από την αλληλεπίδραση και την επαφή με άλλα παιδιά.
Οι δεξιότητες ανάπτυξης είναι οι εξής:
Δεξιότητες αδρής κινητικότητας: π.χ.να μπορεί το παιδί να ρολλάρει, να πετάξει και να πιάσει μια μπάλα ,να περπατήσει σε δοκό ισορροπίας και να προσπαθήσει να περάσει από μια διαδρομή γεμάτη εμπόδια κ.ά.Αυτές είναι και μερικές από τις δραστηριότητες-παιχνίδια που αξιοποιούνται στην εργοθεραπεία ώστε να αποκτήσει το παιδί καλύτερη ισορροπία, αμφίπλευρη οργάνωση (συντονισμό και των 2 πλευρών του σώματος ταυτόχρονα) και οπτικοκινητικό συντονισμό ( συντονισμό του ματιού και του χεριού μαζί).
Δεξιότητες λεπτής επιδεξιότητας: Είναι η ικανότητα του παιδιού να χρησιμοποιεί μικρές μυικές ομάδες του χεριού με συντονισμό και δύναμη. Όπως να μπορεί να πιάσει σωστά το μολύβι ή τον μαρκαδόρο για να καταφέρει να γράψει ή να ζωγραφίσει ή να έχει καλή σύλληψη του ψαλιδιού για να μπορέσει να κόψει κ.α.
Δεξιότητες γνωστικής και αντιληπτικής ικανότητας : Είναι η προσοχή , η μνήμη και δεξιότητες οπτικής αντίληψης. Το παιδί αποκτά την ικανότητα να αναγνωρίζει αντικείμενα , πρόσωπα και τοποθεσίες . Επίσης, να προσανατολίζεται χωρικά και χρονικά σε καταστάσεις. Να μπορεί να ανακαλέσει πληροφορίες από σύντομες ή μακρινές περιόδους αλλά και να έχει την ικανότητα να εστιάζει την προσοχή του σε μια δραστηριότητα και να την ολοκληρώνει χωρίς να διασπάται.
Ψυχοκοινωνικές δεξιότητες: είναι η ικανότητα του παιδιού να αλληλεπιδρά με άλλα άτομα, να αποκτήσει αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, να αναπτύξει την εικόνα του εαυτού του, να μπορέσει να εκφράσει τα συναισθήματα του αλλά και να μπορέσει να διαχειριστεί καταστάσεις άγχους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ομαλή ένταξή του στο κοινωνικό σύνολο.
Δραστηριότητες καθημερινής ζωής: η ικανότητα του παιδιού να φάει μόνο του , να περιποιηθεί τον εαυτό του, να ντυθεί , να κάνει μπάνιο ή να πάει μια βόλτα με τους φίλους του .
Ο ρόλος του Εργοθεραπευτή είναι να αξιολογήσει τις δυνατότητες αλλά και τις αδυναμίες του κάθε παιδιού. Στη συνέχεια,καλείται να θέσει στόχους και να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα παρέμβασης κατάλληλο για τις ανάγκες του κάθε παιδιού, με σκοπό τη βελτίωση του. Ο χώρος της εργοθεραπείας είναι κατάλληλα διαμορφωμένος για ένα παιδί,ευχάριστος και εξοπλισμένος με όλα τα μέσα και παιχνίδια που θα του δωσουν τα απαραίτητα αισθητηριακά ερεθίσματα για να καταφέρει να γίνει όσο το δυνατόν ανεξάρτητο και λειτουργικό στην καθημερινότητά του.
Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπευτών ένα παιδί χρήζει Εργοθεραπευτικής αξιολόγησης όταν παρουσιάζει τρεις ή περισσότερες από τις δυσκολίες που αναφέρονται παρακάτω:
- Δεν δείχνει ενδιαφέρον για τα παιχνίδια-δεν παίζει
- Δυσκολεύεται να παίξει με παιδιά της ηλικίας του
- Έχει δυσκολία να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα-δε συγκεντρώνεται ή συγκεντρώνεται υπερβολικά με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να μεταβεί σε άλλη δραστηριότητα
- Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες
- Έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση
- Είναι υπερκινητικό , θέλει να βρίσκεται συνέχεια σε κίνηση
- Έχει καθυστερήσει η ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας
- Είναι αδέξιο παιδί,σκοντάφτει σε έπιπλα, πέφτει συχνά κάτω , χτυπάει εύκολα διότι δυσκολεύεται να αντιληφθεί την θέση του σώματος του στο χώρο
- Σπάει συχνά τα παιχνίδια του
- Δείχνει να μην ακούει όταν του μιλάνε – Δεν ανταποκρίνεται στο όνομα του.
- Δεν του αρέσει να παίζει με το φαγητό- να το πιάνει και να το επεξεργάζεται με τα χέρια του-γενικά αποφεύγει να λερώνεται
- Τρώει συγκεκριμένες τροφές και αποφεύγει επίμονα κάποιες
- Είναι ευαίσθητο σε αγκαλιές ,χάδια, σε οσμές ή θορύβους
- Αποφεύγει το μπάνιο, να πέφτει νερό στο κεφάλι του, να του βουρτσίζουν τα δόντια, να του χτενίζουν τα μαλλιά, να το σκουπίζουν ή να του κόβουν τα νύχια
- Δυσκολεύεται σε δραστηριότητες όπως να φάει μόνο του, να βγάλει τα ρούχα ή τα παπούτσια του ,να πάει στην τουαλέτα κλπ
- Αποφεύγει την παιδική χαρά , δηλαδή να τρέχει, να χοροπηδάει, να κάνει μονόζυγο, να κάνει κούνια ή τσουλήθρα
- Έχει δυσκολία στον ύπνο
- Φαίνεται αδύναμο, έχει χαμηλό μυϊκό τόνο -ένα παιδί που δεν έχει αντοχή και είναι χαλαρό
- Κουράζεται εύκολα με τις σχολικές εργασίες
- Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει εντός πλαισίου, να αντιγράψει σχήματα, να κόψει με ψαλίδι γραμμές , σχήματα ,να κάνει ένα παζλ κλπ
- Δυσκολεύεται στην αντιγραφή γραμμάτων και αριθμών, καθρεφτίζει γράμματα/αριθμούς, ο γραφικός του χαρακτήρας είναι κακός, δυσκολεύεται να οριοθετήσει τα γράμματα/αριθμούς εντός των γραμμών, δεν αφήνει το κατάλληλο κενό μεταξύ γραμμάτων και λέξεων.
Αυτές είναι κάποιες από τις συμπεριφορές που μπορεί να έχει ένα παιδί ,οι οποίες αναπτύσσονται ανάλογα με το ηλικιακό του στάδιο . Αν κάποιες δεξιότητες καθυστερήσουν να εμφανιστούν, δίνουμε πάντα λίγο χρόνο στο παιδί. Αν δούμε όμως ότι κάποιες συμπεριφορές παραμένουν και το παιδί δυσκολεύεται να εκτελέσει κάποια δραστηριότητα, τότε προτιμότερο θα ήταν να εκτιμηθούν από έναν Εργοθεραπευτή. Αυτό που πρέπει να θυμούνται οι γονείς και όλοι μας είναι πως τα παιδιά με τέτοιες δυσκολίες δεν είναι “παιδιά ενός κατώτερου Θεού” και με την άμεση και σωστή παρέμβαση του Εργοθεραπευτή μπορούν να βοηθηθούν αποτελεσματικά.